Tip 1. Bedenk: iedereen doet maar wat
Jouw baas is ook maar een mens en je manager klooit ook maar wat aan. Het lijkt op je werk heel erg georganiseerd te zijn met targets, SMART – doelstellingen, functioneringsgesprekken en scrummen, maar de realiteit is dat het kantoor een jungle is die zich niet laat temmen. Mijn advies: probeer zo gezellig mogelijk en waardevol met collega’s samen te werken en zo veel mogelijk te doen wat je leuk vindt. Als je dat nog niet doet, probeer dan te bedenken hoe je dat doel zou kunnen bereiken en werk daar dan naartoe. Maar onthoud ook: succes is geen keuze, wat alle succesgoeroes ook zeggen. Geloof ze niet, daar komen alleen maar burn-outs van. Natuurlijk, je kan hard werken, zorgen dat je goed bent opgeleid en de juiste mensen kent, maar succes is ook vaak mazzel hebben en timing. En dat heb je helaas zelden in de hand.
Tip 2. Werken doe je maar thuis
Laat het los dat je iets afkrijgt in de kantoortuin. Iedereen zit er op elkaar. Kantoor is een soort legbatterij geworden. Dat komt door de flexplek die is bedacht door al die interieurarchitecten – sowieso een overbodige beroepsgroep – die denken dat alles open en transparant moet zijn om te kunnen samenwerken. Maar in de praktijk levert dat alleen maar lawaai op en kom je amper aan werk toe. Al die takke tering tyfus-herrie kost heel veel energie. Op mijn column ‘De flexplek is de hel’ heb ik zo veel reacties gehad, niet normaal. De flexplek en de open kantoortuin zijn wat mij betreft een van de grootste redenen voor burn-out op kantoren. En dat is het niet alleen: er is veel te weinig zuurstof, de lucht is er vaak droog en het is er koud. Mannen hebben minder last van de kou, want ze dragen vaak een pak, maar vrouwen lopen heel de dag in vesten. Je ziet mensen door al die oorzaken kapotgaan in de kantoortuin, de kantoortuin is killing. Ik zou bijna zeggen dat daar werken even slecht is als roken. Is niet zo natuurlijk, maar het is in elk geval wel heel ongezond. Het is niet gek dat veel mensen mij vertellen dat hun grootste droom is om de loterij te winnen. Dan kunnen ze weg uit die verstikkende kantoortuin.
Tip 3. Managers: zorg voor je mensen
Managers: laat mensen naar huis gaan als het werk af is, of laat ze thuiswerken als ze dat willen. Waarom niet? De norm is nu: de hele dag op kantoor zitten, anders ben je geen goede werknemer. Maar we zijn elkaar daarmee aan het opjutten tot we er dood bij neervallen. Ik zou ook willen zeggen: managers, kijk of het echt nodig is om ‘innovatie’, ‘zelfsturende teams’ of ‘agile werken’, of al die andere managementhypes door te voeren. Ik denk dan aan al die managers die tegen hun mensen zeggen: ‘We gaan het helemaal anders doen’. Deden we het dan tot nu toe verkeerd? Waarom moet er steeds worden geïnnoveerd, gekanteld en getransformeerd? Hou op zeg. Desastreus voor de motivatie. En als je dan toch iets gaat veranderen, zorg er dan voor dat je een goed verhaal hebt voor je mensen. Nu krijg ik weleens het idee dat er heel veel wordt veranderd op kantoor zonder dat dat echt nodig is. En komen heel veel mensen bij mij uithuilen over wat ze NU weer moeten van hun manager.
Tip 4: Hou op met vergaderen
Ik zeg weleens gekscherend: als we stoppen met vergaderen, kan iedereen elke dag om 13.00 uur naar huis. Mijn NRC-collega Ellen de Bruin heeft voor haar boek ‘Vergaderen? Niet doen!’ wetenschappelijk uitgezocht dat vergaderen helemaal geen nut heeft. Dus: stop ermee. Ik bedoel: mensen worden kapotgemaakt met onnodig geklets in hokjes en vergaderzalen. Iemand zei laatst tegen me: ‘Sorry, ik kan niet lunchen, want ik heb eerst een ‘bila’ oftewel een bilateraal overleg – gewoon met iemand praten dus –, dan een meeting en daarna een brainstorm.’ Dan denk ik: joh, dat betekent dat je dus de hele dag zinloos hebt lopen vergaderen. Brainstormen werkt niet: alle onderzoeken tonen dat aan. Hoewel, brainstormen is wel leuk. Met bier erbij.
Tip 5: Niet serieus
Maar mijn belangrijkste tip is: neem je werk serieus, maar neem jezelf niet te serieus. Relativeer. Maak grappen met je collega’s, houd het licht. Want zonder humor op kantoor ga je helemaal dood.
Japke-d. Bouma schrijft in NRC Handelsblad wekelijks een column over hoe te overleven op kantoor. Haar boek ‘Ga lekker zélf in je kracht staan’ is net uit. Eerder verschenen: ‘Uitrollen is het nieuwe doorpakken’, ‘Survivalgids voor de kantoorjungle’ en ‘Gids voor de kantoorjungle’.
